leesbibliotheek
In de 18de eeuw werden door boekverkopers leesbibliotheken opgezet waar men tegen betaling van contributie of een bepaald bedrag per deel, boeken en tijdschriften kon lenen of ter plaatse kon lezen. De eerste in werd in Den Haag in 1751 gestart, in Groningen volgde in 1755 de winkelbibliotheek van L. Huisingh al snel.Na 1800 ging de winkelbibliotheek ban L. Huisingh op in de leesbibliotheken van Hermannus Eekhoff en R.J. Schierbeek. Vanaf 1840 nam het aantal kleinere leesbibliotheken in stad en land al toe.
Samen met de opkomst van het leesgezelschap wijst de verbreiding van het verschijnsel leesbibliotheek op veranderingen in de leescultuur. Dat niet alle boekverkopers uit concurrentieoverwegingen even enthousiast waren, blijkt uit het verbod op het vestigen van leesbibliotheken in Leiden en Utrecht.